π. Ανδρέα Αγαθοκλέους
Συμπληρώθηκαν 1400 χρόνια από τη οσία κοίμηση τού εν αγίοις πατρός ημών Ιωάννη του Ελεήμονος, Πατριάρχη Αλεξανδρείας, του εκ Κύπρου καταγομένου και εν Κύπρω τελειωμένου. Ένας από την πληθώρα Κυπρίων αγίων, που η ελεήμονα καρδία του και η όλη βιοτή του τού έδωσαν το χαρακτηρισμό «ελεήμων».
Όταν λέμε ελεημοσύνη, συνήθως την περιορίζουμε σε υλική προσφορά προς πάσχοντες συνανθρώπους μας. Ασφαλώς είναι σημαντική μια τέτοια ελεημοσύνη, όταν κάποιος δεν έχει τα απαραίτητα για να ζήσει. Ο Χριστός όμως αντιπαλαίοντας το διάβολο, στον πρώτο πειρασμό στην έρημο, του είπε πως «δεν ζει ο άνθρωπος μόνο με ψωμί», εννοώντας πως χρειάζεται και τα υλικά, αλλά μαζί με τα πνευματικά για να ζήσει και για να επιβιώσει.
Είναι σημαντικό να τονίσουμε ότι ο άγιος Ιωάννης ο Ελεήμων, πέρα από το ποιμαντικό του έργο ως Επίσκοπος, πολέμησε την αίρεση του Μονοφυσιτισμού, που τόνιζε τη σημασία της ψυχής, ως άυλης, σε βάρος του σώματος, ως ύλης. Η υποτίμηση, δηλαδή, των υλικών απολαύσεων και αναγκαιοτήτων, υποτιμά την ενανθρώπηση του Θεού, την Ανάσταση και Ανάληψή Του.
Ο τονισμός του ενός συστατικού της ανθρώπινης ύπαρξης, σε βάρος του άλλου, συγχύζει και αποπροσανατολίζει, γι’ αυτό και δεν μπορεί να στηρίζεται στη Ορθόδοξη Θεολογία. Ο αγώνας των αγίων Πατέρων και αγίων Μητέρων μας για διατήρηση του Ορθόδοξου δόγματος ήταν αγώνας για τον άνθρωπο, για να διατηρήσει τη φυσιολογική του υπόσταση και ζωή.
Όταν ο άγιος Ιωάννης ο Ελεήμων εξέφραζε, με διάφορους τρόπους, την αγάπη του, συνέχιζε το ήθος και τον τρόπο ζωής της Ορθόδοξης παράδοσης, που ενδιαφέρεται κι αγαπά τον όλο άνθρωπο κι όχι αποσπασματικά. Έτσι, ήταν παρών, όταν τα πνευματικά του παιδιά πεινούσαν, όπως και όταν πονούσαν είτε σωματικά είτε ψυχικά. Ήταν κοντά στις θλίψεις και στις χαρές τους, όπως και στις πτώσεις και ανορθώσεις τους.
Αν, κατά τον μεγάλο Ισαάκ το Σύρο, «αγάπη είναι καύσις καρδίας υπέρ πάσαν την κτίσιν», είναι φανερό πως αυτός που αγαπά δεν περιορίζει την ελεημοσύνη του σ’ ένα είδος. Πηγαία και αυθόρμητα εκφράζει την ελεήμονα καρδία του προς όλους και όλα, χωρίς τη λογική διαδικασία που ερευνά το πώς και σε ποιους, το πότε και πόσα.
Κινείται ελεύθερα από υπολογισμούς, χωρίς αίσθηση καθήκοντος, με την άνεση της αγάπης που δεν περιμένει ανταπόδοση.
Ο Χριστός μίλησε για την αγάπη που ο Πατέρας έχει για τον Υιό και μας κάλεσε ν’ αγαπήσουμε το ίδιο, για να γνωρίσει ο κόσμος ότι είμαστε μαθητές Του (Ιω.15, 9-17).
Στη φιλαυτία, στον εγωκεντρισμό, στις αντιπαλότητες και στη συμφεροντολογική συμπεριφορά, που χαρακτηρίζει το πνεύμα του κόσμου, ο Χριστός και οι Άγιοί Του αντιπαραβάλλουν την ελεημοσύνη ως στάση της καρδίας έναντι κάθε ανθρώπου, ό,τι και να’ ναι, ό,τι και να μας κάνει, όπως και να ζει.
Σίγουρα, εύκολο δεν είναι! Όμως ο κόσμος έτσι γίνεται ωραίος, οι άνθρωποι έτσι γίνονται χαρούμενοι, η γη μας έτσι γίνεται Παράδεισος. Αυτό, δηλαδή, που όλοι θέλουμε!
